Een zilveren broche uit Sobibór

Zilveren broche met De Nachtwacht, foto State Museum Majdanek

Ik zie de broche voor het eerst op een dia. Annemiek Gringold, hoofdconservator van het Nationaal Holocaustmuseum in Amsterdam, toont de dia op een symposium gewijd aan de archeologische opgravingen in Sobibór: Excavating Sobibór. Holocaust Archeology between Heritage, History and Memory.

Het is geen broche: het is de linkerhelft ervan, alsof iemand het sieraad moedwillig doormidden heeft gebroken.

Het zilver is verweerd, aangetast door een ondergronds bestaan van meer dan tachtig jaar. En toch, als je heel goed kijkt, kun je er een overbekende scène in ontwaren: de Nachtwacht van Rembrandt.

Lees verder “Een zilveren broche uit Sobibór”

Een venster op verdriet

Deze column verscheen eerder op de website van De Lage Landen

Frits Van den Berghe, Obsessie © The Phoebus Foundation

De Lage Landen heeft me gevraagd een stuk te schrijven over de tentoonstelling Vlaams expressionisme. Heerlijke herinneringen. Op naar het Haagse Kunstmuseum. In Utrecht wordt het ineens vol in de trein. Amechtige Amerikanen met grote koffers, kletsende studenten en gehaaste forenzen stromen de stiltecoupé binnen.

Lees verder “Een venster op verdriet”

Een voetnoot bij de aantekeningen van JPFK

Het is alweer een tijdje geleden dat ik een mail kreeg van JPFK. Ik heb grote bewondering voor JPFK, hij weet veel meer over kunst dan ik ooit te weten zal komen en hij kan er ook nog eens heel mooi over vertellen. Had ik misschien belangstelling voor de boeken over Rembrandt die hij aan het opruimen was? Dat had ik. En zo ben ik ineens de trotse bezitter van een stapel Rembrandt-literatuur waaronder de Dikke Rembrandt van Bob Haak en Rembrandt en de regels van de kunst van Jan Emmens. Maar het allerblijst ben ik met Rembrandt schilderijen 630 afbeeldingen van Abraham Bredius uit 1935. Lees verder “Een voetnoot bij de aantekeningen van JPFK”

Een woord dat halverwege zijn klank verliest

Voor de derde keer op rij mocht ik een bijdrage leveren aan een publicatie in de succesvolle reeks Nederland in ideeën, waarin toonaangevende wetenschappers, ondernemers en kunstenaars antwoord geven op één vraag op het raakvlak van wetenschap en maatschappij. Dit jaar werd de vraag gesteld door Anton Corbijn: ‘Waar verzet jij je tegen?’

Dit is mijn antwoord: Lees verder “Een woord dat halverwege zijn klank verliest”

Een Leonardo, twee tantes, drie Rembrandts

lady-with-an-ermine-744x1024Als je van adel bent, zeker in Polen, kun je hele oude tantes hebben. Neem nu Jan Lubomirski-Lanckoroński, sinds vorige week voorzitter van de Stichting der Prinsen Czartoryski. Een van zijn tantes, Izabela Czartoryska née Fleming, leefde tweehonderd jaar geleden (1746-1835). Zij was een vooruitstrevende mecenas en kunstverzamelaar en bracht een legendarische collectie bijeen, met bijvoorbeeld het Landschap met de barmhartige Samaritaan van Rembrandt. Bijzonder, in die tijd, als vrouw. Haar nazaten breidden de collectie verder uit met topstukken als de Dame met de hermelijn van Leonardo da Vinci en het Portret van een jonge man van Rafaēl. Zelf stichtte Izabella in haar buitenverblijf in het Poolse Puławy een van de eerste openbare musea van Europa. Lees verder “Een Leonardo, twee tantes, drie Rembrandts”