Achter de deur, over de grens

Samuel van Hoogstraten, ‘Gezicht vanuit een gang in een kamer (Les pantoufles)’, ca. 1655-1660
© Musée du Louvre

Vreemder en lastiger dan andere jaren is het om na mijn vakantie het werk weer op te pakken. Terwijl ik na een treinreis door Polen aan mijn bureau zit en mijn laptop open, wervelen het groen van de uitgestrekte heuvels, het geel van de zonnebloemen en het hemelsblauw van de luchten nog door mijn kamer. In mijn oren klinkt nog het ruisen van de rivieren en het slissen van die prachtige Poolse taal, maar boven alles uit die verbaasde uitroep: “Gerdien! Wat doe jij hier?” Argeloos had ik een deur geopend waarachter zich een nieuwe wereld bleek te ontvouwen.

Later, in de trein, moest ik denken aan de doorkijkjes uit de Nederlandse kunst. Johannes Vermeer, Jan Steen, Pieter de Hooch en Samuel van Hoogstraten waren er meesters in: een deur openen voor ons, toeschouwers. We kunnen niet anders dan kijken: op kousenvoeten betreden we onbekende ruimtes en worden we onderdeel van het verhaal dat de schilder er voor ons heeft neergezet.

Mijn lievelingsdoorkijkje is dat fascinerende schilderij van Samuel van Hoogstraten in het Louvre, het Gezicht vanuit een gang in een kamer (Les pantoufles).

Lees verder “Achter de deur, over de grens”

Vragen, vragen

schermafbeelding-2017-01-01-om-13-53-59

Het is een bijna onopvallend schilderijtje, deze dame in haar witte jurk van Gerard ter Borch. Toch kon ik mijn ogen er niet van afhouden toen ik haar zag in Dresden.

Ze staat met haar rug naar ons toe, afgesloten voor de wereld om zich heen. Ze draagt een witte jurk met spectaculair geschilderde plooien, een zwarte doek over haar schouders, het haar stijf opgestoken in modieuze rolletjes. Rechts, op de tafel bij het bed, een borsteltje, een zijden lint, zwarte voorwerpen die ik niet thuis kan brengen. Ze is in iets verdiept, maar wat is het? Maakt ze de knoopjes van haar jakje los, staat ze te huilen, leest ze een brief? Is er in dat merkwaardige theatrale bed, met de gordijnen op een kier, iemand die op haar wacht, of juist niet? En wij, waarom zijn we getuige van een scène waarin niets gebeurt of misschien iets, maar dan weten we niet waar we naar kijken? Lees verder “Vragen, vragen”