Eigenlijk wilde ik een stukje schrijven over mijn kiespijnjurken, maar er kwam van alles tussen. Eerst las ik op de website van A.H.J. Dautzenberg zijn column Martijn, de gevolgen, over de doodsbedreigingen die hij ontving nadat hij publiekelijk had aangekondigd dat hij lid was geworden van de omstreden pedofielenvereniging. Daarna kwam ik via Twitter op een weblog waarin Rob Waumans de vraag stelt of het niet de plicht van schrijvers is om hun ‘bakkes’ open te trekken over vermeende misstanden. We zijn zelf niet alleen onderdeel van de problemen, maar ook van de oplossing, aldus Waumans: ‘Sterker nog, als we dialoog blijven aangaan, zíjn wij de oplossing.’ Ik had het stuk van Waumans net uit toen NRC in de bus lag, waarin Frans Timmermans ons waarschuwt niet weg te kijken van de fanatiekelingen die zeggen dat de samenleving ten onder gaat aan de islam. ‘Wegkijken kan niet’, schrijft hij, ‘al was het maar omdat leugens – consequent herhaald en niet consequent ontmaskerd – de neiging hebben om zich als feiten te nestelen in het collectieve bewustzijn.’
Nee, een geinig stukje over mijn kiespijnjurken paste helemaal niet bij deze week.
Spreken over vermeende misstanden, in dialoog blijven, niet wegkijken. Schrijvers kunnen dat doen op een directe manier, door debatten te voeren, live of via de media. Anderen kiezen uitsluitend voor de indirecte methode: ze schrijven mooie boeken. Wij dansen met velen op de vulkaan, maar wellicht zijn het juist de schrijvers die in het vuur moeten kijken om het woord te kunnen geven aan hen, die om wat voor reden dan ook, in de krater zijn gevallen.
Afgelopen vrijdag woonde ik een concert bij waarin een Japanse beiaardier volksliederen en vissersliederen speelde uit Sendai en Fukushima. De Japanse vrouw die naast me zat raakte heftig geëmotioneerd toen ze vertelde dat de vissersliederen niet meer gezongen worden – want wie gaat daar nu de zee op, om vis te vangen? Ik weet niet precies hoe het zit, maar op de een of andere manier hadden haar tranen te maken met alles wat Dautzenberg, Waumans en Timmermans eerder deze week hadden opgeschreven.
A.H.J. Dautzenberg, Martijn, de gevolgen: →
Rob Waumans, Weblog →