De gebeurtenissen in Oekraïne zijn beangstigend dichtbij, en niet alleen omdat het land aan Europa grenst. ‘Our museum is closed’, scheef een bevriende conservator me op die zwarte dinsdag 18 februari. ‘Now we all need to go to the Maidan.’ Het lijkt nog maar zo kort geleden dat ik haar opzocht, en dat de toeschrijving van een of ander stilleven aan de een of andere Hollandse meester het onderwerp van de dag was.

Wat ook beangstigend is, is dat ik voor de tv zat te janken toen er in het hele land beelden van Lenin van hun voetstuk werden getrokken. Alsof de ernst van de situatie pas tot me doordrong op het moment dat mensen kunstwerken begonnen te vernietigen. Natuurlijk waren die Lenin-beelden in die week van 18 februari helemaal geen kunstwerken, maar symbolen van jarenlange onderdrukking.

Mijn eerste Lenin monument was dat in Nowa Huta bij Kraków – het grootste in Polen. Bij besluit van de Nationale Raad van Nowa Huta werd het vlak na de val van de Muur, op 10 december 1989, op gecontroleerde wijze verwijderd. Sterker nog: in 1992 werd het verkocht aan een Zweedse verzamelaar en het schijnt nu ergens in een stadje in de buurt van Stockholm te staan. Zie je – in die context kan een beeld van Lenin ineens weer wel een kunstwerk worden.

En dat is het ook voor Blue Shield – de organisatie voor de bescherming van cultureel erfgoed tegen oorlogsgeweld en natuurrampen. Blue Shield Ukraine riep op om de Leninbeelden op verantwoorde wijze te verwijderen en als cultureel erfgoed te bewaren.
Ik weet niet of er op de Krim nog beelden staan van de grote leider. En vandaag kan het me eerlijk gezegd niets schelen wat er mee gebeurt. Ik vermoed trouwens dat er in Wassenaar ook een setje voor de tv zit dat een beeld weg wil maken – Sotsji, Heineken Huis – maar gek genoeg is dat veel ingewikkelder dan zo’n Lenin van zijn sokkel trekken.