De dingen zijn onsterfelijk
‘Je kunt het je afvragen als je in de rijk gevulde zalen van de Frick Collection naar De Poolse ruiter van Rembrandt staat te kijken: die dame met de zonnebril, die toerist met de camera voor zijn buik, dat dreinende kind: kijken ze naar hetzelfde schilderij? Zien ze dezelfde ruiter, hetzelfde paard, hetzelfde rood van de broek? Zien ze hetzelfde bit in de mond van het dier, dezelfde hand die de hamer omklemt, zien ze dezelfde hamer en hetzelfde halfweggewassen landschap? Zien ze dezelfde exotische muts, dezelfde knopen op de roomkleurige żupan, dezelfde hak van de laars? En de Hollandse connaisseur, de Poolse koning, de Amerikaanse industrieel? Zagen zij, op plekken die niet meer bestaan, dezelfde dingen die onsterfelijk zijn?’
Essay over Rembrandts Poolse ruiter, in The Low Countries, no. 26, maart 2018
Het essay werd in het Engels gepubliceerd als These Things are Immortal. De Nederlandse tekst lees je hier.
Interview with George Abrams
‘It is possible to look at a drawing and see the physical side but not feel anything more. But when I look at a drawing, Jacques de Gheyn’s Gypsy Mother and Child, for example, I feel much more. Look how they interact. De Gheyn has done far more than merely depicting a mother and child, he has captured their whole relationship. That is what I meant when I talk of the magical side of drawings, the spiritual aura that really wonderful drawings can radiate.’
Interview met de internationaal befaamde Amerikaanse verzamelaar van Hollandse tekeningen George Abrams, voor de catalogus van Tefaf, Maastricht, 2018. Lees hier het hele interview (in het Engels).
Paul Overhaus oneindig kunstenaar
‘De koeien, de wolken, de lage horizon. Als je met je ogen knippert lijkt het wel een houtsnede in groot formaat, een landschap als idee. Nog een keer knipperen: opnieuw die monumentaliteit, een landschap waarin je kunt verdwijnen. En je vraagt je af: wanneer heb je voor het laatst zo intens gekeken? En waarom heb je het werk van Paul Overhaus nodig om dit te kunnen zien?’
Essay bij de tentoonstelling ‘Paul Overhaus oneindig kunstenaar’, Amsterdam 2015. Lees hier mijn hele essay over het werk van Paul en bekijk zijn website voor een overzicht van zijn oeuvre.
Het verdwijnen van de lijst
‘Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?’
In de publicatie en online tentoonstelling Dit wil je weten. Nederland in ideeën (Maven Publishing, Amsterdam 2014) geven 93 wetenschappers, ondernemers en kunstenaars antwoord op deze vraag die Pauline Cornelisse hun stelde.
Mijn bijdrage aan dit project is: Het verdwijnen van de lijst.
Nieuwsgierig naar het volgende antwoord? Kijk dan hier.
Alle 93 antwoorden bekijken? Bezoek dan de online tentoonstelling.
Mooi oud
‘Getuige te zijn van de ouderdom van de ander: het confronteert ons met ons eigen verval. Dat was natuurlijk ook de reden dat ik voor het eerst van mijn leven van een tentoonstelling wegvluchtte nog voor ik hem goed en wel had bekeken.’
Essay bij de tentoonstelling: ‘Mooi oud. Een loflied op alles wat waardevoller wordt met de tijd’, Museum Henriette Polak, Zutphen 2014.
Lees hier het hele essay Mooi Oud.
Alleen met Vermeer
De brieflezende vrouw van Vermeer heeft de hitpotentie van de Mona Lisa. Wat kan het Rijksmuseum zich nog meer wensen? Nou, een ruimte om met deze vrouw alleen te zijn.
Lees hier het hele essay De vrouw, haar brief en ik,
in de mooie vormgeving van Anita Huisman.
in: Trouw (Letter en Geest), 13 april 2013
Vrijheid is zoiets als ademhalen
‘In mijn dromen / schilder ik als Vermeer van Delft’ dichtte Wisława Szymborska.’
Over Poolse poëzie en Hollandse meesters in: Bijdragen voor Rudi Ekkart (RKD Bulletin), december 2012
Lees hier het hele essay.
The Witch and the Hermit
in: Jacek Sroka, the description of the world, Nationaal Museum Kraków, 2008
ISBN 978-83-7581-003-5
Dit essay over het werk van Jacek Sroka is tevens op het Internet in het Engels verschenen.
O czarownicy i o pustelniku po polsku na sieci.
Meer inspiratie? Zie www.sroka.pl en mijn blogs over het werk van Jacek Sroka.
Madeleines in Kamp Griazowiec
‘Toen Józef Czapski in 1939 gemobiliseerd werd, genoot hij vooral bekendheid als kunstenaar, kunstcriticus en als organisator van tentoonstellingen. Hij leek allesbehalve voorbestemd om als officier verwikkeld te raken in de bizarre loop van de Poolse geschiedenis.’
Een essay over Józef Czapski, die geloofde dat het verleden in het heden aanwezig is en dat er altijd hoop is op een toekomst. in: Tijdschrift voor Slavische Literatuur 36, Amsterdam, december 2003
Lees hier het hele essay.
Dora Dolz en het koninkrijk der dingen
‘Zowel het Rotterdamse huis van Dora Dolz als Het Nijenhuis van Dirk Hannema zijn ongewone plekken, bijzondere bergplaatsen van de meest uiteenlopende voorwerpen die allemaal met elkaar in verbinding lijken te staan: schilderijen, tekeningen, tapijten, kasten vol serviesgoed en zilverwerk, tegels aan de wand.’
Tentoonstellingscatalogus Kasteel Het Nijenhuis – Museum De Fundatie, Heino/Wijhe, 2002, ISBN 90-70842-45-9
Charlotte van Pallandt. Gipsen en schetsen
‘En dit is misschien wel de grootste eer die Van Pallandt haar oude leermeester en vriend Termote kon bewijzen: met een minimum aan middelen wist ze zijn portretten een verbazingwekkende krachtige uitstraling mee te geven. Zo slaagde ze niet alleen als beeldhouwster, maar ook in de ontwikkeling van wat ze “dat andere” noemde.’
Tentoonstellingscatalogus Kasteel Het Nijenhuis – Museum de Fundatie, Heino/Wijhe, 2001, ISBN 90-70842-42-4
Een literaire krul. Bruno Schulz en het Poolse interbellum
‘Maar misschien moet ooit de droom aan de werkelijkheid worden getoetst. En misschien zal dan blijken dat we alleen maar tegen een verweerde, beschimmelde en begroeide muur hoeven te duwen om de deur te vinden die ons plotseling doet ontwaken in de verrassingen van een hervonden Schulziaans labyrint.’
Oost Europa Verkenningen, nummer 143, maart 1996
Lees hier de hele tekst